SITE2012: Panel on the EDUsummIT

Gerald, Joke, Mike en Paul

Vanmiddag ben ik aanwezig bij het panel over de EDUsummIT met Joke Voogt, Gerald Knezek, Paul Resta en Michael Searson. De titel van het panel is "Building a global community of policy-makers, researchers, and teachers to move education systems into the digital age: the EDUsummIT 2011 Report".

Het werk aan de EDUsummIT begon ongeveer in 2005 en leverde verschillende dingen op: een call to action van de EDUsummIT 2009, een rapport van de EDUsummIT 2011, maar ook het International Handbook of Information Technology in Primary and Secondary Education. Ongeveer 70 personen zijn betrokken bij de EDUsummIT, ook uit Nederland, waaronder Joke Voogt, Tjeerd Plomp en Jef Moonen vanuit de Universiteit Twente en Alfons ten Brummelhuis vanuit Kennisnet.

Het doel van de summit in 2011 was "to build a global community of policy-makers, researchers, and teachers to move education into the digital age". Daarbij spraken ze onder andere over 21st century skills, informeel leren, de manier waarop studenten leren met technologie ervaren en onderzoek dat nodig is om aan de ene kant te weten wat er op dit moment gebeurt en wat daarvan de effecten zijn, maar ook om ict in het onderwijs weer een stap verder te krijgen.

Als je kijkt naar de opbrengsten, zowel het handboek, de call to action en de resultaten van 2011 dan is er veel werk verzet door deze groep. Wat ik mij wel afvraag is hoe dit werk bekend wordt gemaakt bij anderen en hoe er voor gezorgd wordt dat anderen hier ook bij betrokken raken of hoe zij aan de slag kunnen met die dingen die uit de EDUsummIT komen. Een conferentie is natuurlijk de beste plaats om zo'n vraag te stellen ;-). Het antwoord is (natuurlijk) dat je hier zelf mee aan de gang kan gaan op basis van de resultaten. En op zich geven de resultaten ook wel handvatten om er mee aan de slag te gaan, maar of je dat als individuele onderzoeker/lerarenopleider/docent gaat doen vraag ik me af. Misschien zouden we in Nederland een groep moeten hebben die initiatieven op dit gebied uitzet? Daarnaast is UNESCO heel actief en probeert ook binnen verschillende landen dingen te bereiken en te ondersteunen. Op het Education deel van de website van UNESCO is hier informatie over te vinden.

Waarschijnlijk zal er in 2013 weer een EDUsummIT plaatsvinden om er voor te zorgen dat deze ontwikkelingen doorgezet worden.

SITE2012: Keynote Larry Johnson, Horizon Report

De kyenote van vandaag is Larry Johnson en zijn presentatie zal gaan over het Horizon Project en het Horizon Report. Dit rapport wordt in Nederland ook veel genoemd en beschreven (zie bijvoorbeeld het bericht op de blog van Wilfred Rubens). Er is ondertussen ook een app beschikbaar met alle informatie uit het Horizon Report! Ik zal het rapport hier niet beschrijven, maar meer aangeven wat Larry Johnson vandaag zegt over technologie in het onderwijs. Het doel van het rapport is "to identify and describe emerging technologies likely to have an impact on learning, teaching, and creative inquiry in higher education".

Larry benadrukt dat ons huidig gebruik van technologie een grote invloed heeft op de manier waarop wij naar de wereld kijken. Door het gebruik van bijvoorbeeld een camera op een mobiele telefoon, een weblog of een facebook pagina kunnen we veel sneller informatie verspreiden en zijn we veel sneller op de hoogte van wat er in andere delen van de wereld gebeurt, oftewel, "the network is everywhere". Hij geeft de ontwikkelingen rondom de Arabische lente als voorbeeld. Dit voorbeeld is een heel duidelijk voorbeeld van waar een bericht op Facebook toe kan leiden, maar heeft naast een positieve inslag (mensen kunnen hun mening uiten) toch ook een wat negatieve klank vanwege de gebeurtenissen die daarop volgden. Toch zijn deze voorbeelden door te trekken naar onderwijs. Er zijn verschillende "megatrends" die invloed hebben op ons werk (zie foto). Maar ondanks deze trends en alle technologieën die we kunnen gebruiken benadrukt Larry dat we er voor moeten blijven zorgen dat kinderen nieuwsgierig en vol bewondering naar de wereld kijken. En misschien kunnen we daar de nieuwere technologieën voor inzetten (maar misschien moeten we soms ook de keuze maken om dat niet te doen).

De grote vraag is nu natuurlijk hoe je als docent zo goed mogelijk gebruik kan maken van dat wat er in het Horizon Report staat. Dat zou o.a. betekenen dat docenten meer gebruik moeten maken van "het internet der dingen", zoals op de website van het innovatieprogramma van SURFnet/Kennisnet staat: "een ontwikkeling waarbij alledaagse objecten (tas, schoenen, koelkast) in de toekomst verbonden zijn met het internet. Deze objecten zijn voorzien van een technologie die het object als ‘ding' herkenbaar maakt en in staat stelt binnen een netwerk (het internet) met andere ‘dingen' in verbinding te staan.". Tja... hoe ga je dat in het onderwijs doen? Of moeten (moeten?) docenten eerst maar eens beginnen met de andere technologieën die in het rapport staan: mobiele apps, tablet pc's en serious games. Hier zijn al wel wat meer voorbeelden van, maar ondanks dat ik zelf de ontwikkelingen en trends die in het rapport genoemd worden erg interessant vindt ben ik bang dat we steeds meer voor de grote groep docenten uit gaan lopen en de vraag is of en hoe ze dat kunnen inhalen en op welke manier wij dat kunnen ondersteunen. Iemand ideeën?

SITE2012: Opening

En we zijn begonnen! SITE 2012 gaat nu officieel van start met een introductie van Mike Searson (SITE President) en Paul Resta (Program Chair). SITE is the Society for Information Technology & Teacher Education en "promotes the development and dissemination of theoretical knowledge, conceptual research, and professional practice knowledge through the SITE conference, books, collaborative projects with other organizations, and the Journal of Technology and Teacher Education".

De deelnemers aan de SITE conferentie komen dit keer uit meer dan 60 landen! Typisch voor SITE moeten we dus meteen opstaan en op zoek gaan naar 2 mensen die je nog niet kent. Voor de nieuwelingen wat onwennig, maar als veteraan :-) die hier nu voor de derde keer is een goede gewoonte. Het idee is dat je ook gedurende de conferentie nieuwe mensen blijft ontmoeten, je netwerk blijft vergroten en samenwerkt aan betekenisvol integreren van ict in het onderwijs.

Dit jaar is het mogelijk om naast de gewone live presentaties ook presentaties online te volgen en er is ook een second life omgeving ingericht waar je elkaar kan ontmoeten. Verder worden QR-codes gebruikt voor updates van het programma, de virtual presentations en de social events. Daarnaast is er een Facebook groep en er kan natuurlijk getwitterd worden, dus ook als je hier niet aanwezig kan zijn kun je op de hoogte blijven!

Heb je vragen over de conferentie of over presentaties waar ik over blog, stuur me een berichtje of geef een reactie op een van mijn blogberichten!

SITE2012: TPACK in Austin (Texas)

dit bericht is ook te lezen via de TPACK weblog

Morgen begint het weer: de jaarlijkse SITE conferentie! De afgelopen 2 jaar ben ik op deze conferentie geweest en ook dit jaar hoop ik weer veel nieuws te horen over ict-integratie en TPACK. De voorbereidingen voor mijn eigen presentaties zijn getroffen en het programma voor de komende dagen is doorgespit, het beloofd een mooie week te worden. Morgen wordt in ieder geval meteen een drukke dag. We beginnen vroeg (7.30 uur) met een bijeenkomst van de Special Interest Group (SIG) van Digital Games & Simulations. Daarna volgt de Keynote presentatie door James Bower van de University of Texas San Antonio met de titel "Primates Play Together, Primates Learn Through Playing Together, Why Haven't Teachers And Their Students Been Playing Together?".

Na de keynote presentatie zijn wij aan de beurt met een symposium over TPACK: "Developing TPACK around the world: Probing the framework even as we apply it". Tijdens dit symposium zullen een aantal van onze eigen PhD studenten een presentatie geven over hun TPACK-onderzoek, zal Denise Schmidt een presentatie geven over haar TPACK-onderzoek naar aanleiding van de TPACK Survey en presenteert Joke Voogt ons onderzoek over onze zoektocht naar het beter begrijpen van het TPACK model en de achterliggende ideeën. Tot slot zal Punya Mishra het symposium afronden met een korte reflectie.

Morgenmiddag ben ik een van de panelleden van het panel "Next generation learning challenges EduCause Winners Panel", waar ik iets mag zeggen over onze ervaringen met simSchool. Parallel daaraan zal Maaike Heitink haar onderzoek presenteren met de titel "Learning literacy and content through video activities in primary education".

Naast deze presentaties waar ik zelf actief in ben hoop ik nog presentaties rondom digital fabrication en iPads in het onderwijs te gaan zien. Oftewel... een drukke dag! Ook de dagen die nog volgen zitten vol interessante onderwerpen en presentaties/roundtables die wij vanuit Nederland verzorgen. Op mijn TPACK weblog zal ik proberen om iets te schrijven over alle TPACK-gerelateerde presentaties die ik bijwoon of verzorg. De presentaties die niet direct of indirect te maken hebben met TPACK zal ik hier beschrijven.

"Ondersteuning regel je niet met een workshopje"

Op de website van School aan zet vind ik een verslag van de presentatie die Jules Pieters, onze vakgroepvoorzitter, gaf op de driedaagse conferentie Tien jaar leren in Lunteren. Ik vond dit verslag eigenlijk alleen op basis van de titel "Ondersteuning regel je niet met een workshopje", iets waar ik me graag bij aansluit. Een stukje uit het verslag:

Jules ziet de steeds ‘dikker' wordende methodes als een signaal. "Hoe meer er in de methode staat, hoe minder een leerkracht hoeft te kennen en kunnen - denken we vaak. Maar dat beperkt de ontwikkeling van de leerkracht en - dus - van het onderwijs." Hij pleit voor ‘dikke' leraren. Door te zorgen dat de juiste mensen leraar worden, bijvoorbeeld, en hen goed op te leiden tot effectieve onderwijzers en te zorgen dat het systeem de beste instructie voor ieder kind mogelijk maakt.

Maar ja, hoe zorg je daar dan voor? Volgens Jules "Door samen data te onderzoeken en te analyseren en door samen onderwijs te ontwikkelen en te evalueren en vooral door te accepteren dat nascholing hoort bij het vak.". En dit is uiteraard de kern van ons onderzoeksprogramma.. Geinteresseerd? Zie het verslag van Jules' presentatie, of ons onderzoeksprogramma!

Een oud proefschrift...

In 2001 mocht ik mijn proefschrift "Using information and communication technology: a process of change in higher education" verdedigen. De aanleiding van mijn onderzoek was het feit dat de omgeving van universiteiten altijd onderhevig is aan constante veranderingen. Deze veranderingen hebben onder andere te maken met het groeiende bewustwording dat ICT een bijdrage kan leveren aan het inspelen op deze veranderingen. Gebaseerd op die ideeën werd de volgende onderzoeksvraag voor dit onderzoek geformuleerd: “(a) Welke factoren hebben een effect op veranderingsprocessen in universiteiten met betrekking tot het implementeren van een nieuwe vorm van ICT in het onderwijs en (b) welk effect heeft de keuze voor deze vorm van ICT op de implementatie ervan in het onderwijs van de faculteiten?”.

Het is "oud" onderzoek. 10 jaar is natuurlijk bijna 100 jaar als het om ict gaat. En toch.. als ik hier in Michigan luister waar de PhD studenten onderzoek naar doen, dan zijn er toch een heel aantal die iets vergelijkbaars aan het onderzoeken zijn. Uiteraard met een focus op nieuwere ict-mogelijkheden, maar toch.. Doordat zij vroegen of mijn proefschrift digitaal beschikbaar is keek ik even of de link daarnaar toe nog steeds werkt (ja) en zag toen dat het ook nog steeds gedownload wordt! Wat leuk! :-)

ORD2011: TPACK, ict-integratie en docentontwikkeling

Aan het eind van deze tweede ORD-dag mocht ik samen met Danielle Townsend een rondetafelbijeenkomst verzorgen. Mijn onderwerp tijdens de rondetafel was de onderzoeksresultaten tot nu toe rondom het ontwikkelen van TPACK door middel van docentontwerpteams en het meten van TPACK. Danielle ging daarna in op de vraag of het professionaliseren van docenten voldoende is om structurele inbedding van e-learning in het onderwijs te bereiken.

Tijdens het gesprek over de onderzoeksresultaten die we tot nu toe op de UT hebben behaald (en waar ik ter ondersteuning een presentatie bij gebruikte) heb ik een aantal punten neergelegd waar wij op dit moment mee "worstelen". Het TPACK model is een mooi model, het is een herkenbaar model, er zullen weinig mensen zeggen dat het niet klopt. Maar.. als je er mee aan de slag gaat om docenten te professionaliseren, hoe doe je dat dan en voor ons nog interessanter: hoe meet je dan of dat wat je hebt bedacht ook effect heeft. Op dit moment wordt er wereldwijd gebruik gemaakt van de TPACK Survey. Ook wij hebben deze vragenlijst in verschillende onderzoeken gebruikt. En we zien ook dat docenten "groeien in hun TPACK" als je ze in docententeams laat werken aan een onderwijsprobleem uit de eigen praktijk waar ze dan ict bij in moeten zetten. Maar als je specifiek kijkt naar wat de TPACK vragenlijst meet, dan zie je dat veel items wel erg algemeen of abstract geformuleerd zijn (bijvoorbeeld "Ik kan ICT-toepassingen kiezen die versterken wat en hoe ik onderwijs geef"). Verder meet de vragenlijst jouw zelfingeschatte TPACK, dat wil nog niet zeggen dat je dat niveau van TPACK ook daadwerkelijk in de praktijk laat zien. Zoals je in mijn presentatie kan zien gebruikt een van onze promovendi meerdere instrumenten om TPACK te meten, waarbij ze de TPACK vragenlijst maar een van de 8 (!) gebruikte instrumenten is.

Er komt ook veel meer bij kijken dan je zelfingeschatte TPACK natuurlijk. Kennis, vaardigheden en attitudes zouden gemeten moeten worden (zoals ik al eerder blogde), maar ook dat wat docenten (in opleiding) in de praktijk laten zien aan materialen, producten en lessen. En het TPACK model blijft een mooi model, maar we moeten blijven benadrukken dat het geen simpele formule is als TK+PK+CK=TPACK. Of zoals ik net zag in een Twitterbericht van Punya Mishra:

punyamishra punya

TPACK model is too static... the world is too dynamic and multidimensional

En dan blijft natuurlijk de vraag: als je het TPACK-niveau van je docenten op orde hebt, is dat dan ook genoeg om de daadwerkelijke structurele integratie voor elkaar te krijgen. En daar ging Danielle verder op in, mede gebaseerd op haar ervaringen met het project MARCHET. In modules van MARCHET (Make Relevant Choices in Educational Technology) leren docenten in het hoger onderwijs hoe zij ICT op een effectieve manier kunnen inzetten in hun onderwijs. Hierbij speelt integratie tussen inhoud, didactiek en technologie (TPACK dus) een centrale rol. Danielle heeft verschillende hypotheses, zoals "een effectieve integratie van ict in het onderwijs kan alleen maar bereikt worden wanneer er een andere kijk op leren wordt ingebed in de organisatie" en "een effectieve integratie van ict in het onderwijs kan alleen maar bereikt worden wanneer het onderwijsontwerp flexibel aangepast kan en gaat worden aan verschillende contexten". Zeker de laatste (maar ook de eerste wel) hypothese sluit natuurlijk heel erg aan bij het TPACK denken. Op 3 oktober organiseert MARCHET een conferentie waarin ICTO-experts, docenten en studenten uit het hoger onderwijs samenkomen om uit te wisselen, te reflecteren en te discussieren over de zin (en onzin?) van ICT in het hoger onderwijs. Dan komen deze onderwerpen vast ook weer aan bod!

ORD2011: Docenten als herontwerpers en medeontwerpers van een ict-rijk curriculum

De tweede rondetafelbijeenkomst die ik vanmiddag bijwoon is ook van een collega die bezig is met haar promotieonderzoek, Amina Cviko. Zij doet onderzoek naar docenten als herontwerpers van een ict-rijk curriculum voor beginnende geletterdheid. Als uitgangspunt heeft Amina dat als docenten samenwerken bij curriculumontwerp zij er van leren en er ook sneller zelf gebruik van zullen maken. Haar studie tracht inzicht te krijgen in de effecten van docentbetrokkenheid bij ontwerpen in twee vormen: docenten werken aan lesmateriaal in teamverband; het ene team herontwerpt bestaand materiaal, het andere maakt iets geheel nieuws.

Uit de eerste resultaten van het onderzoek blijkt dat de docenten hun betrokkenheid als positief ervaren, ze voelen zich mede-eigenaar van het uiteindelijke product, het werken in het team bevordert reflectie, maar van de herontwerpers staan toch 3 van de 4 docenten liever voor de klas..

Kijken naar de implementatie van dat wat de docenten ontworpen hebben lijkt het er op dat de herontwerpers verschillen in de mate van integratie van het ontwikkelde materiaal en activiteiten. De mede-ontwerpers integreren de materialen/activiteiten in veel hogere mate. Oftewel: het team dat iets helemaal nieuws ontwerpt voelt zich meer betrokken dan het team dat bestaand materiaal herontwerpt en is beter in staat om het materiaal ook in de klas te gebruiken.

De vraag waar Amina nu voor staat is of je deze vergelijking ook echt kan maken en hoe je dat het beste kan uitvoeren op basis van de kwantitatieve en de kwalitatieve data. Uiteindelijk wil ze uitspraken doen of je docenten materiaal beter van begin af aan zelf kan laten ontwerpen, of dat het herontwerpen van bestaand materiaal meer invloed heeft op de mate van implementatie en uiteindelijk ook op de leerprestaties van de leerlingen.. Interessante methodologische vraag.. Er zijn waarschijnlijk veel meer variabelen die invloed hebben op het uiteindelijke resultaat. Maar hoe kom je daar achter? Amina heeft "maar" twee case studies, maar wel heel rijke data. En nog een jaar om het uit te zoeken.. Ik ben nu al benieuwd naar haar proefschrift!

ORD2011: Arrangeren door docenten en de Storyline onderzoeksmethode

Ik ben vanmiddag aanwezig bij een rondetafelbijeenkomst van mijn collega Tjark Huizinga. Hij doet promotieonderzoek naar het ontwikkelen van ondersteuning voor docenten die in ontwerpteams gezamenlijk (delen van) het curriculum vernieuwen. Specifiek gaat het in zijn promotieonderzoek om docentenontwerpteams die curriculummaterialen arrangeren (of herontwerpen) aansluitend bij een (vernieuwde) leerlijn.

Tjark gaat bij zijn presentatie in op het gebruik van de storyline methode. Bij deze methode ga je achteraf met docenten terugkijken op het proces dat zij doorlopen hebben en geef je aan hoe goed je het vond gaan op basis van je huidige visie op het proces. Je vertelt dat niet alleen, maar je zet op een grafiekje uit hoe je het vond. Op de x-as staat de tijd, op de y-as staat de beoordeling, bijvoorbeeld op een schaal van 1 tot 5. Doel van deze methode is om de docenten op hun eigen ervaringen en activiteiten te laten reflecteren, later gezamenlijk te bediscussieren en op deze manier een extra slag te maken in de professionalisering. En voor Tjark is het op deze manier te onderzoeken welke ondersteuning wel of niet geholpen heeft tijdens het proces.

Er komen direct vragen of docenten (of mensen in het algemeen) wel kunnen terugkijken en daar een oordeel aan kunnen geven. En daaraan gerelateerd: willen docenten daar wel aan meewerken? Tjark geeft aan dat de docenten in de case studies die hij nu uitvoert erg gemotiveerd zijn om met het onderzoek mee te doen en ook zelf aan de slag willen met het arrangeren van curriculummaterialen. Maar: de case studies zijn net (maart 2011) begonnen en er is dus nog niet gebruik gemaakt van de story-line methode.

De discussie die volgt richt zich eerst op hoe je docenten goed betrekt bij je onderzoek. Belangrijk natuurlijk, maar ik hoopte meer te weten te komen over de methode zelf (maar dat is het risico van een rondetafelbijeenkomst, je weet nooit waar de deelnemers mee komen!). Later gaat het wel over hoe je nu wel of niet stuurt op de momenten die docenten noemen tijdens de reflectie. Het is de bedoeling dat de pieken en de dalen in de getekende grafiek besproken worden. Maar het zou kunnen dat die pieken en dalen met name gebaseerd zijn op "emoties" (wanneer vond ik het voor mezelf niet zo goed gaan en hoe krijg ik dat duidelijk in de grafiek) en minder op het proces zelf. Het lijkt belangrijk te zijn welke vraag je stelt aan de docenten op het moment dat ze beginnen met reflecteren. Als je begint met een algemene vraag als "hoe vond je dat het ging" loop je het risico dat er inderdaad met name gevoelskwesties aan bod komen. We komen er niet helemaal uit wat dan wel een goede startvraag is. Wel lijkt het goed om de x-as niet helemaal vrij te laten, maar daar toch al wat momenten van het proces aangeven. Op die manier reflecteren de docenten allemaal over dezelfde momenten in de tijd en is het makkelijker om te vergelijken en te bediscussieren. Maar dan is natuurlijk de vraag in hoeverre je die x-as vooraf gaat bepalen, oftewel, hoeveel stuur je? Of moet je het eerst helemaal open laten en later herhalen in een meer gestructureerde vorm? Of kost dat weer teveel tijd van docenten.

Allemaal vragen waar Tjark zich de komende tijd mee bezig kan houden :-) en waar hij misschien op kan reageren? ...

ORD2011: Onderwijs Research Dagen 2011

Van 8 tot en met 10 juni 2011 vinden de jaarlijkse Onderwijs Research Dagen plaats, deze keer in Maastricht. Helaas kan ik zelf dit jaar maar een dag aanwezig zijn. Jammer, want er zijn veel (erg veel.. te veel?) interessante presentaties. Het thema is dit jaar "Passie voor Leren" en onderwijsonderzoekend Nederland en Vlaanderen is bij elkaar om dit in uiteenlopende sessies te bespreken. Zelf mag ik vanmiddag een rondetafelbijeenkomst houden over TPACK, de manier waarop je TPACK zou kunnen gebruiken om professionalisering van leraren vorm kan geven, wat op dit moment de verworvenheden zijn van het onderzoek dat wij tot nu toe uitgevoerd hebben en wat wij nog van plan zijn om te doen. Meer informatie over deze bijeenkomst zal ik na afloop op de TPACK weblog en TPACK website plaatsen.

Maar: kijk eens op de website van de ORD en zie wat er deze dagen allemaal langskomt aan presentaties en onderzoeken!